T.C. Mİllî Eğİtİm BakanlIğI
İSTANBUL / ARNAVUTKÖY - Cahit Zarifoğlu İlkokulu
SÖZLÜK ÖZGÜRLÜKTÜR
“Bir dildeki sözlerin bütünü; söz hazinesi, söz dağarcığı, sözcük hazinesi, kelime hazinesi, kelime kadrosu, vokabüler” olarak tanımlanan söz varlığı, bireyler arası iletişim için çok önemlidir. Söz varlığı, aynı zamanda bireyin öğrenme yaşantısı boyunca depoladığı birikimi ifade etmektedir. Söz varlığının önemi sadece bununla sınırlı kalmayıp bireyin anlama ve anlatma becerisini de etkilemektedir.
Sözcük ile kavram arasında yakın bir ilişki mevcuttur. Sözcük söylendiğinde onu karşılayan kavram akla gelir. Bunun gerçekleşebilmesi için de bireyin o sözcüğün anlamına hâkim olması ve sözcükle ilgili kavramı gözünün önüne getirebilmesi, zihninde canlandırabilmesi gerekir.
Sözcük ve kavram zenginliği aynı zamanda düşünce zenginliğine işaret eder. İnsanın sözcük ve kavram yönünden zengin bir birikime sahip olması, düşüncede de zengin olmasını sağlar. Öğrencilerimiz için söz varlığını en verimli şekilde artırmayı ve kullanmayı sağlayacak ortam ise okullardır.
Dilimizin Zenginlikleri Projesi; okullarda yapılacak söz varlığını zenginleştirme çalışmaları ile öğrencilerin dilimizin zenginliklerini tanımasını, kültür taşıyıcısı olan sözcüklerimizle buluşmasını, buna bağlı olarak da dili iyi kullanmasını ve düşünce dünyasını geliştirmesini amaçlamaktadır. Bu sayede öğrencilerimiz dilimizin seçkin ve özgün eserlerini tanıyacak, eserlerimizde geçen sözcüklerin derinliklerini (çeşitli anlamlarını) öğrenecek; milletimizin kültürünü, birikimini, düşünce dünyasını ve hayat tarzını söz varlığımızın içinde yeniden keşfedecektir.
AMAÇ: Bu kılavuzun amacı; Ortaöğretim Genel Müdürlüğü koordinesinde Din Öğretimi, Temel Eğitim, Özel Eğitim ve Rehberlik, Özel Öğretim, Hayat Boyu Öğrenme, Meslekî ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüklerinin katkısıyla yürütülecek olan “Dilimizin Zenginlikleri Projesi” ile ilgili usul ve esasları düzenlemektir.
"Dilimizin Zenginlikleri Projesi" kapsamında aralık ayı çalışmamızı yürüttük. Türk şair ve yazarlarımızın çocuk şiirlerini tanıyarak edebi yönümüzü geliştirmenin yanısıra şiirde geçen anlamını bilmediğimiz kelimelerin anlamlarını -sözlük kullanarak- öğrenip cümle içerisinde kullandık. Bu sayede Türkçemizin zenginlikleri tanıtılmakta ve öğrencilerin dilimizi daha etkili bir şekilde kullanmaları için teşvik edilmektedir.
Öğrencilerimizin kendi hayal gücüne dayalı olarak yazdıkları hikâyeler ve oluşturdukları kitap kapağını hazırlayarak etkinliğimizi gerçekleştirdik.
Türkçe'deki söz dağarcığını ve kelime hazinesini tanımalarını sağladık.Öğrencilerimiz sınıf içi sunumunu yaparak en güzel hikâye yazan öğrencimizi tebrik ettik.
*Dilimizin Zenginlikleri “Sözlük Özgürlüktür” teması altında yer alan Anahtar Kelimelerle Hikaye Anlatma Yarışması ile öğrencilerimizin Türkçe ’deki söz hazinesini, söz dağarcığını, kelime hazinesini, kelime kadrosunu ve söz varlığını tanımalarını sağlamak,
*Öğrencilerimizin toplum içindeki duruşlarına olumlu ve kalıcı bir nitelik kazandırmak,
*Öğrencilerimizin kişisel ve sosyal gelişimini desteklemek,
*Öğrencilerimizin potansiyellerini ortaya çıkarabilecekleri uygun zemini hazırlamak,
*Okuyan ve düşünen nesillerin ortaya çıkmasına katkıda bulunmak,
*Öğrencilerin kelime hazinelerini geliştirmek, düşünce dünyasına hitap edebilmek,
*Öğrencilere düşünme, yorumlama yeteneği kazandırmak,
*Öğrencilerin özgüven duygusunu geliştirmek,
*Öğrencilerin anlama ve anlatma becerisini geliştirmek
Proje kapsamında gerçekleştirilen “Okunan şiirlerde yer alan bilinmeyen kelimelerden seçmiş olduğumuz en az üç kelimenin yer alacağı anlamlı bir cümle,özgün slogan/afiş oluşturma çalışması düzenledi.
Dilimizin Zenginlikleri projesi kapsamında çeşitli şiirler okudular. Sözcük zenginliği aynı zamanda düşünce zengilinliğini ifade eder. Kavramlar yönünden zengin birikimlere sahip olmak amacıyla yapılan bu etkinlikte, şiirlerde yer alan anlamını bilmedikleri kelimeleri buldular ve kelimenin anlamını araştırdılar. Ardından kelimeleri kullanarak cümleler oluşturdular. Cümleler ile ilişkili resimleri bularak pano oluşturdular. Kelime hazinelerine yenileri eklendi bile
Okunan şiirlerden "İnce Sanat" şiiri yazılıp sınıf panosunda sergilendi. Anlamını bilmediğimiz kelimeden slogan çalışması yapıldı. Sınıfın ortak kararı ile Yiğit Temel Demirci ve Ömer Miran Başarır arkadaşlarımızın yazmış oldukları slogan çalışmalarını sınıf birincisi seçtik.
"Dilimizin Zenginlikleri"projesinin "Sözlük özgürlüktür" adı altında yer alan Ocak Ay'ı Dede Korkut Hikâyeleri "Anahtar kelimelerle hikâye yazma " etkinliğini gerçekleştirdik. Öncelikle Dede Korkut hikayelerinin bir bölümü öğrencilerimiz tarafından okundu. Bilinmeyen kelimeler tahtaya yazılarak sözlükten anlamları bulundu. Ve Öğrencilerimizin kendi hayal gücüne dayalı ve belirlenen anahtar kelimelerle birlikte hikâyeler yazarak etkinliğimizi gerçekleştirdik.
Türkçe'deki söz dağarcığını ve kelime hazinesini tanımalarını sağladık.Öğrencilerimiz sınıf içi sunumunu yaparak yazılan hikâyeleri sınıf içi panomuzda sergiledik.
Dede Korkut Hikayelerinden “Kazan Bey Oğlu Uruz Bey’in Tutsak Edilmesi” hikayesi dinlendi. Ardından gruplar halinde OBA OLUŞTURMA etkinliği yapıldı. Herkes arkadaşlarıyla kendi Obasını kurdu ve diğer gruplara obasını tanıttı.
Dilimizin zenginliklerinde Atasözü ve Deyimler etkinliğimizde Öncelikle öğrencilere Atasözü ve Deyimler kartları anlamlarıyla birlikte dağıtıldı.Öğrenciler 5’erli gruplara ayrıldı.Her gruptan bir kişi Atasözü ve Deyim kartlarını seçtiler .Çıkan Atasözü ve Deyimleri arkadaşlarına açıklayıp bilgi verdiler.
